تکثیر بیش از حد و مضر جلبک معروف به “اچ آ بی” در اطراف جهان بویژه به حیوانات دریایی با سم اسید دوموئیک آسیب می رسانند. بین سال های ۲۰۰۲ و ۲۰۰۳ در کالیفرنیای جنوبی، آمریکا، بیش از هزار شیر دریایی و 50 دلفین، توسط این سم عصبی از پای در آمدند. در این مقاله از مطالب کارشناسانه دکتر ورا ترینر، مدیر اقیانوس شناسی در مرکز علوم شیلات شمال غرب از انجمن ملی اقیانوس و جو شناسی، در سیاتل، واشنگتن، آمریکا که سالهای بسیار در مورد اچ آ بی تحقیق کردند، و دکتر بیل کوچلان اقیانوس شناس بیولوژیکی در مرکز تحقیقات زیست محیطی رامبرگ تیبوران، بخشی از سیستم دانشگاه ایالتی سانفرانسیسکو در تیبوران، کالیفرنیا، آمریکا استفاده کردیم.
دکتر کوچلان در زمینه تکثیر مضر جلبک، کارهای گسترده ای انجام داده. این موجودات کوچک دریایی مشهور به فیتوپلانکتون ها در چرخه کربن جهان نقشی بسیار مهم ایفا میکنند و عامل % ۵۰ از فعالیت فتوسنتز در زمین هستند و بخش زیادی از اکسیژن را به جو وارد می کنند. البته برخی از نمونه های فیتوپلانکتون ها، “اچ آ بی” تولید می کنند که در محیط های آبی ویرانی به بار می آورند. تقریباً ۳۰۰ گونه از میکرو جلبک ها، رشد بیش از حد جلبکی دارند. و تقریباً یک چهارم از این گونه ها می توانند سم ایجاد کنند. در نتیجه انتقال این سم به زنجیره غذایی، ممکن است اچ آ بی ها حیواناتی که در بالا یا نزدیک به بالای زنجیره غذایی هستند را ضعیف کنند یا بکشند. در این مقاله در مورد نواحی تولید مثل برای جلبکی با نام “پزویدو- نیتزچیا”، که در آب های ساحلی در سراسر دنیا یافت می شود و اسید دوموئیک مرگباررا ایجاد می کند، صحبت می کنیم تعدادی از عوامل هستند که می توانند رشد سریع در جلبک ها را برانگیزند که خیلی شبیه به چیزی هستند که سایر گیاهان برای رشد نیاز دارند. اگر شما در زمستان در مقایسه با تابستان، به باغتان، نگاهی بیندازید، متوجه خواهید شد که در فصل بهار، با طولانی تر شدن روزها، با گرمتر شدن روزها و حضور بیشتر نور خورشید، گیاهانتان شروع می کنند به بیرون آمدن از زمین. برای رشد هر فیتوپلانکتونی شما باید آفتاب داشته باشید، زیرا آنها “اوتوتروف” هستند. آنها در واقع گیاه نیستند، اما شباهت بسیار زیادی به گیاهان دارند. که البته نیازمند مقدار کافی دی اکسید کربن هستند، زیرا آنها فتوسنتز می کنند و نیاز به مواد غذایی دارند. پزویدو- نیتزچیا وقتی مقادیر اندکی از آهن و مس در آب موجود باشد، می توانند خیلی خوب رشد کنند. جوی های خیابانی و مدفوع حیوانات که به اقیانوس می ریزد، می توانند منبع این عناصر باشند.
تولید اسید دوموئیک مرتبط با دسترسی به ترکیبات غذایی جزئی بویژه آهن و مس است. آن سم، هر دو فلز را خیلی خوب به هم پیوند می دهد و آزمایشات آزمایشگاهی نشان داده که وقتی ما دسترسی به این فلزات را تغییر دهیم، ممکن است باعث شویم که سلول، آن سم را بیشتر یا کمتر، تولید کند. بنابراین تصور می شود که نقش آن سم در سوخت و ساز چنین باشد. وقتی مواد مغذی خیلی کمی، وجود داشته باشد، ممکن است که پزویدو- نیتزچیا سریع رشد کند. پس لزوماً بین این گونه ها و ذخیرۀ غذایی بالا در محیط این پیوستگی را ندارید. و شاید در حقیقت مرتبط با مواد مغذیی باشد که شما به گیاه خانگیتان می دهید، مثل نیتروژن و فسفر و همینطور سیلیس، زیرا آن یک جلبک تک سلولی است. اما آنچه که این سلول را متفاوت می کند این است که دارای نیازمندی های خاصی برای ردیابی عناصر یا مواد مغذی کمیاب است. یکی از ابزارهایی که تصور می شد برای کاهش تغییرات اقلیمی، مفید باشد باروری اقیانوس بود. و این ها چیزهایی مثل آهن و مس هستند که در لایۀ بالایی اقیانوس در آنجا آهن ریخته می شد تا رشد سریع فیتوپلانکتون ها را موجب گردد. سپس این فیتوپلانکتون های رشد یافته، دی اکسید کربن که به نوعی فزایندۀ گرمایش است را جذب می کنند. بنابراین وقتی که آهن در اقیانوس ریخته می شود، پزویدو- نیتزچیا یکی از موجودات زنده ای است که می تواند رشد سریع یابد. اما سمی نیست. اما مقادیر عظیمی از مدفوع و مواد ارگانیک خطرناک که توسط دامپروری ایجاد می شود و همچنین فاضلاب های فعالیت های کشاورزی صنعتی، رشد جلبک های مضر را بر می انگیزد. مطالعات در این زمینه نشان داده که نیتروژن و آمونیم، به رشد برخی انواع پزویدو- نیتزچیا شتاب می دهد.
آیا فاضلاب کشاورزی، رشد سریع این جلبک ها را تقویت کرده یا افزایش می دهد؟
به یقین می دانیم که نوعی از رشد سریع جلبکها، بخاطر حضور این مواد مغذی بخاطر فعالیتهای انسان می باشد. برخی گونه های پزویدو- نیتزچیا که مقادیر بالاتری از سم را ایجاد می کنند، با وجود اوره و آمونیم رشد می کنند. این مواد مغذی نیتروژن دار، اغلب در منابع انسانی وجود دارد. ما مثالی از چنین رشد سریعی را خیلی نزدیک به اینجا در خلیج “سکویم” داریم که در آنجا در ناحیۀ “پیوجت ساوند” یکی از اولین نواحی محصور اسید دوموئیک را داشتیم که فکر می کنیم بخاطر مواد غذایی با منشاء انسانی، ایجاد شده.
باید واقعاً مراقب بوده و اطمینان حاصل کنید که فاضلاب حیوانات و انسان ها بخوبی مورد تخلیه و تصفیه قرار گیرد. زیرا نه تنها بر مقدار فیتوپلانکتون ها، بلکه بر انواع آنها نیز تأثیر می گذارد. حتی نسبت های متفاوت از مواد مغذی، می تواند بر اینکه چه گونه هایی از پلانکتون ها تکثیر شوند، تاثیر بگذارد.
تحقیقات، تغییرات اقلیمی را با انتشار جلبک های مضر، مرتبط دانسته است که شامل رشد سریع پزویدو- نیتزچیا است. رشد جلبکهای قرمز افزایش یافته، یا رشد جلبکی مضر، ممکن است که یک پیامد گرمایش جهانی باشد. ما می دانیم که این سلول های فیتوپلانکتون، وقتی دما بالاتر است، بخودی خود، سریع رشد می کنند. گرمایش اقیانوس ها، می تواند پیامدی داشته باشد. می تواند این حقیقت نیز باشد که تعداد بیشتر و بیشتری از جمعیت دنیا، درست کنار ساحل، زندگی می کنند و از منابع آبی نیز برای تأمین خود، استفاده می کنند. بنابراین پرورش بیشتر موجودات آبزی و وجود جمعیت بسیار زیادی که با اقیانوس در تعامل هستند، ممکن است رشد سریع جلبک مضر را تشدید کند. در ماه مارس ۲۰۱۱، شش شیر دریایی، مرده یافت شدند و ۱۷۵ تن ماهی ساردین، در بندر “کینگ”، در ساحل “ردوندو” واقع در جنوب کالیفرنیا، همه به یکباره مردند. اینطور تصور می شود که شاید اسید دوموئیک، در صدمه زدن به حیات وحش، نقش داشته. زمانی همۀ ماهی ها به بندر “کینگ” در ساحل “ردوندو” رفتند، و ماهی ها باید از طریق آبشش هایشان، اکسیژن آب را تنفس کنند. ماهیان بسیار زیادی در آنجا بودند و تبادل زیادی در آنجا نبود. چون آنها همه به یک گوشۀ این بندر، رسیدند و خفه شدند.
نواحی مردۀ اقیانوسی، که در آن، ماهی ها و دیگر موجودات دریایی نمی توانند زنده بمانند، توسط شرایط “هیپوکسیا” یا کاهش مقدار اکسیژن حل شده، ایجاد می شود. هر کدام از گونه های فیتوپلانکتون، وقتی مواد غذایی تمام شود و شروع به مردن کنند، اگر انبوه زیادی از آنها به حد کافی وجود داشته باشد می توانند باعث ایجاد این نواحی مرده شوند. نواحی مرده مثل ِناحیۀ مردۀ “می سی سی پی” که بسیار بسیار بزرگ است. بزرگتر از ایالت نیوجرسی است. فیتوپلانکتون ها، توسط مواد مغذی اضافی که از ” می سی سی پی ” می آید، تقویت می شوند. این ها مواد مغذیی هستند که کشاورزان استفاده نمی کنند و بعد رواناب مزرعه به رودخانه می ریزد و از آنجا وارد خلیج مکزیک می شود. و آنها مقادیر عظیمی از فیتوپلانکتون ها را تغذیه می کنند. اما سرانجام آن فیتوپلانکتون ها خواهند مرد. و وقتی فیتوپلانکتون ها می میرند، توسط باکتری ها تجزیه می شود و این امر باعث ایجاد نواحی مردۀ بزرگی می شود.
رشد سریع مضر جلبک ها، رشد سریع فیتوپلانکتونی، مصرف بسیار خواهد داشت، وقتی آنها می میرند و به ته اقیانوس نشست می کنند، اکسیژن را از آب می گیرند. پس ناحیۀ مرده بنا به تعریف، این است، اما لزوماً یک گونۀ جلبکی مضر، مسبب ایجاد ناحیۀ مرده نیست و فیتوپلاکتون ها هستند که به خودی خود، رشد بسیار کرده و بعد می میرند و ته نشین می شوند و اکسیژن را از آب های سطحی، می گیرند.
هیئت بین دولتی اقیانوس شناسی سازمان تربیتی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو)، یک برنامۀ جهانی را برای تحقیقات علمی و کاهش رشد مضر جلبک ها، کاهش رشد مضر جلبک ها، به اجرا در می آورد. در ایالت واشنگتن، آمریکا، برنامۀ رشد مضر جلبک ها ناحیۀ المپیک، بطور مرتب، اقیانوس را کنترل کرده و وقتی یک مورد رشد مضر جلبک ها رخ می دهد، اخطار می دهد. بررسی سلول ها در طبیعت با استفاده از یک میکروسکوپ نسبتاً آسان است. آنها حلقه های خیلی خاص و شبیه به هم دارند. افرادی را در برنامۀ رشد مضر جلبک ها ناحیۀ المپیک، داریم که در آب های ساحلی، با نیت حفاظت از سلامت انسان، بطور هفتگی آب را کنترل می کنند. پس این حدود مرزی را تعیین شده اند. اگر آنها سلولی را به تعدادی معین ببینند، سپس وجود سم هم در خود جلبک ها و هم در صدفهای ساحل را ارزیابی می کنند
در بلند مدت، کاهش وجود مواد مغذی یکی از بهترین راه ها برای جلوگیری از رشد سریع جلبکهای مضر است
مقررات دریایی “سیتو” در ژاپن، یک نمونۀ عالی از این امر است که وقتی مقدار آلاینده ای که وارد ناحیه ای می شود را تغییر می دهید، این امر چطور بر اکولوژی در آن ناحیه، اثر می گذارد؟ بنابراین در این مورد، وقتی مقررات “سیتو” اعمال گردید، هر ساله مسئولین ژاپنی، یک کاهش سریع در تعداد جلبکهای قرمز را شاهد بودند. پس در اینجا است که ما این ارتباط را می بینیم که اگر مقداری از منابع آلاینده تان را کاهش دهید، بنظر تعداد جلبکهای قرمز کمتری خواهیم داشت.
تک تک ما، چطور می توانیم به کاهش رشد مضر جلبکها، کمک کنیم تا وضعیت حیات دریایی، بتواند در اقیانوس هایمان بهبود یابد؟ تبعیت از رژیم غذایی گیاهی ارگانیک، سریعترین و ساده ترین راه است و کاری است که ما همه می توانیم بسادگی انجام دهیم. کشاورزی وگان ارگانیک، بی نهایت برای محیط زیست و سلامت عمومی، مفید است و کودها، مدفوع حیوانی و سایر آلاینده هایی که برانگیزندۀ رشد سریع جلبکهای مضر هستند را حذف می کند.
منابع
www.RTC.SFSU.edu/in_cochlan.htm
www.NMFS.NOAA.
