احسان آمرطوسی
شاید وقتی از پله های هواپیما بالا می رفتم و یا در طول پرواز ۲ ساعته از لندن به کپنهاگ، موضوع گرمایش کره زمین به قدری ذهنم را مشغول کرده بود که به هیچ وجه فکر نمی کردم مجبور باشم صبح روز بعد نزدیک به ۸ ساعت در دمای صفر درجه و یا شاید هم منفی بایستم تا بلکه مقامات مربوطه لطف کنند و اجازه پوشش خبری بدهند.
البته در آن صف که بلندی اش به بیش از یک کیلومتر می رسید، فقط خبرنگارها محکوم به لرزیدن و انجام حرکات شبه موزون برای گرم شدن نبودند، در چند مورد حتی با افرادی روبرو شدیم که گذرنامه دیپلماتیک در دست داشتند و احتمالا از اعضای هیات های نمایندگی بودند اما به دلیل ازدحام بیش از حد جمعیت در مقابل در ورودی Bella Center، محل برگزاری اجلاس سازمان ملل در مورد تغییرات اقلیمی موفق به ورود به سالن نشدند.
شرایط بعد از چند ساعت به حدی دشوار شده بود که جمعیت یک صدا شعار می دادند که “اجازه ورود بدهید”. پاهایمان از سرما تقریبا بی حس شده بود و وضعیت آنجا آدم را با کمی اغراق به یاد صحنه هایی می انداخت که تلویزیون از اردوگاه پناهجویان نشان می دهد.
ما هم در نهایت دست خالی، خسته و گرسنه به هتل مان برگشتیم.
ماجرا اما نمی توانست برای من و ۴ همکار دیگرم از بخش فارسی و عربی سرویس جهانی بی بی سی در همین جا به پایان برسد. روز سه شنبه یعنی فردای روز یخ و سرما، اما این بار حوالی ساعت پنج و نیم صبح بار دیگر در برابر محل برگزاری اجلاس صف کشیدیم و این بار بعد از حدود ۳ ساعت نوبت به ما هم رسید تا از اجلاس این سازمان نه چندان منظم ملل دیدن کنیم.
از فواید گیاه خواری تا خطرات شکست کپنهاگ
در سرمای آن هشت ساعت و اندی که در صف دریافت مجوز رسانه ها ایستاده بودیم، تنها چیزی که شاید برای سرگرمی پیدا می شد نگاه کردن به پوسترها و تابلوهای اعلاناتی بود که گروه های فعال در زمینه محیط زیست در میان صف های طولانی به نمایش در می آوردند.
یکی از فعال ترین این گروه ها که البته مدعی بود راه حل مشکل تغییرات اقلیمی را کشف کرده، یک گروه مروج گیاه خواری است. البته از حق و انصاف نگذریم، بسیاری از دانشمندان هم معتقدند که داشتن رژیم غذایی گیاهی و خوردن مقادیر کمتری از گوشت در رژیم روزانه می تواند به تولید سطح پایین تری از دی اکسید کربن منجر شود.
در واقع استدلال این عده این است که برای تولید محصولات گیاهی در مقایسه با پرورش دام هایی نظیر گاو و گوسفند به مراتب از انرژی کمتری استفاده می شود و به علاوه از منابع موجود از جمله زمین های زیر کشت برای تولید علوفه هم کمتر بهره برداری می شود. زمین هایی که در الگوی گیاه خواری از زیر کشت خلاص می شوند را می توان تبدیل به جنگل های مصنوعی کرد و به این ترتیب به تصفیه بیشتر و بهتر جو کمک خواهد شد.
اما در راه کمک به کاهش گازهای گلخانه ای، یک پله موثرتر از گیاه خواری، رژیم غذایی موسوم به “vegan” (ویگن) است که در عمل آن را نسخه افراطی تری از گیاه خواری می دانند. در رژیم غذایی ویگن علاوه بر پرهیز از گوشت، فرآورده های لبنی و اصولا هرآنچه که به نوعی از حیوانات مشتق شده باشد هم کنار گذاشته می شود.
شاید بپرسید پس برای این بشر نگون بخت در آغاز قرن بیست و یکم دیگر چه خوراکی باقی می ماند؟ البته ویگن ها خودشان مدعی هستند که انواع سبزیجات و حبوبات و حتی نسخه ویگن محصولاتی نظیر بستنی، پنیر و حتی سس مایونز پاسخی است به خطراتی که اقلیم امروز زمین را تهدید می کند. برخی معتقدند که این رژیم غذایی تا ۹۴ درصد از تولید دی اکسید کربن ناشی از تغذیه انسان ها می کاهد.
نمی دانم چرا این موضوع ناگهان مرا به یاد پوستری انداخت که چندی پیش در لندن دیده بودم که بر آن نوشته بودند: “با کشتن خودتان، کره زمین را از خطر نابودی نجات دهید!”…
سه شنبه اما با حضور در سالن عظیم برگزاری اجلاس دریافتیم که همان جوش و خروش گروه های فعال در زمینه مبارزه با تغییرات اقلیمی به نوعی در داخل سالن برگزاری اجلاس هم به چشم می خورد.
اینجا پر است از غرفه های رنگارنگ متعلق به سازمان های دولتی و غیر دولتی، کشورها و هیات های نمایندگی آنها و در سالن های بزرگ و کوچک کنفرانس هم مذاکراتی در جریان است که به موضوعات متنوعی از جمله الگوهای توسعه پایدار یا جایگزینی سوخت های فسیلی با سوخت های پاک و حتی جنبه های انسانی و فرهنگی تغییرات اقلیمی اختصاص دارد.
اما شاید اقدام نمایندگان کشورهای گروه ۷۷ (مجموعه ای از ۱۳۰ کشور در حال توسعه) و البته همراهی تعدادی از کشورهای فقیر آفریقایی در خروج موقتی از مذاکرات در روز دوشنبه و طبیعتا تعلیق ۲ ساعته مذاکرات، آغاز سناریویی بود که از چند روز پیش همه در کپنهاگ انتظار آن را داشتند و آن پذیرش این واقعیت تلخ است که در موضوع گرمایش زمین و خطراتی که زمین و همه ساکنان آن را در چند سال آینده تهدید خواهد کرد، هنوز رقابت های سیاسی و اقتصادی میان کشورهای فقیر و غنی، پیشرفته و در حال توسعه، باعث بی اثر ماندن تلاش ها و فعالیت های هزاران گروه فعال در زمینه مقابله با تغییرات اقلیمی می شود.
جهان در انتظار لحظه ای تاریخی؟
عصر سه شنبه هم مرحله نهایی اجلاس با سخنان بان کی مون، دبیر کل سازمان ملل و دیگر مقامات عالی رتبه سازمان ملل و کشورهای حاضر در اجلاس درشرایطی آغاز شد که سایه نگرانی از شکست مذاکرات بر جلسه سایه افکنده بود.
آقای بان هم مثل خیلی دیگر از سخنرانان مراسم معتقد بود که طبیعت به مذاکره با ما نخواهد نشست و بنابراین حتی در بخشی از سخنان خود خطاب به کشورهای فقیر و در حال توسعه گفت که شاید مجبور شوند برای رسیدن به توافقی که ضامن نجات زمین و حیات در این کره خاکی باشد، موقتا تا مدتی توقع خود را در مورد دریافت کمک های مالی از کشورهای پیشرفته پایین بیاورند.
از ۲ سال پیش رهبران جهان تصمیم گرفتند معاهده جدیدی را جایگزین پروتکل کیوتو کنند و اکنون که تا پایان مذاکرات ۳ روز بیشتر باقی نمانده، به اذعان خود رهبران و مذاکره کنندگان ارشد کشورها، هنوز کارهای نکرده بسیار و اختلافات حل نشده، فراوان است.
به هر حال اینجا، در داخل و خارج از محل برگزاری اجلاس هر لحظه اتفاقات زیادی، چه در سطح گفتگوهای میان نمایندگان و چه در سطح گروه های فعال غیر دولتی، در حال شکل گیری است.
من و همکارم مهدی پرپنچی در تلاش هستیم تا از مهمترین و جالب ترین پیشرفت ها و احیانا شکست های مذاکرات طی چند روز آینده خبر و گزارش تهیه کنیم و در رادیو، تلویزیون و همین جا در سایت اینترنتی بی بی سی فارسی آنها را در اختیار شما بگذاریم.
http://www.bbc.co.uk/persian/world/2009/12/091216_climate_copenhagen_ehsan_blog1.shtml
