همچنان که رشد اقتصادی، شهر نشینی را تقویت می کند، شهرها فعالانه بدنبال ارتقای زیرساخت حمل و نقل عمومی خود هستند تا همگام با کاهش ترافیک و آلودگی خودرو، به تعداد رو به رشد ساکنینشان خدمت رسانی کنند. روشهای معمول در انتقال مردم در شهر، شامل مترو، خط آهن سبک شهری، قطار و اتوبوس است که هرکدام مزایا و محدودیت های خود را دارند.
راه حلی جدید برای حمل و نقل در جهت حفظ محیط زیست و بر طرف کردن چالش های مربوط به سیستم حمل و نقل عمومی!
به تازگی اتوبوسی که به نامهای: اتوبوس مرتفع، اتوبوس عریض یا واگن سریع السیر سه بعدی نام دارد، وارد عرصۀ حمل و نقل گردیده است؛ این خودرو توسط شرکت چینی “شنزن هواشی” که در زمینۀ تجهیزات آیندۀ پارکینگ فعالیت دارد، عرضه گردیده است و در حال توسعه می باشد. در این اتوبوس برقی کوپۀ مسافرین 2 متر بالاتر از سطح خیابان قرار دارد و بدین طریق به خودروهای کوچک و متوسط اجازه می دهد که از زیرش عبور کنند؛ از این رو “اتوبوس عریض” چه ساکن باشد و چه در حال حرکت، فضائی از تردد خیابان را اشغال نمی کند.
این اتوبوس در مقیاسی کوچکتر در مه 2010 در سیزدهمین نمایشگاه بین المللی فن آوری در پکن به نمایش گذاشته شد و در همان سال توسط مجلۀ خبری مشهور آمریکائی ” تایمز” به عنوان 50 ابتکار سال 2010 انتخاب گردید. واگن سریع السیر سه بعدی زائیدۀ تفکر آقای “سانگ یوزو “، مدیر ارشد شرکت “شنزن هواشی در زمینۀ تجهیزات آیندۀ پارکینگ” می باشد. آقای سانگ به عنوان یک مخترع سودآور در طی سالها بیش از 120 اختراع داشته است که شامل یک سیستم پارکینگ قفسه ای و بی نظیر در کنار خیابان است.
آقای سانگ منشاء ایده های خود را مشاهدۀ زندگی مردم به مثابه تماشا کردن روزانۀ تلویزیون می داند و معتقد است با مشاهدۀ آنها می تواند مشکلات درون آنها را بیابد؛ آنگاه به دنبال راه حلی برا ی برطرف کردنشان باشد.
ایدۀ طرح
شروع این طرح با تخصص دو شرکت آقای سانگ بی ارتباط نمی باشد، زیرا این شرکتها وظیفۀ حل مشکلات پارکینگ مردم را در سطح جامعه برعهده دارند. او با مشاهدۀ اینکه چه طور مردم در ترافیک گیر می کنند و اینکه چه طور می تواند آنان را از این مشکل برهاند، با این ایده مواجه شد که بتواند از فضای کناری خیابان استفاده کند. این مخترع زیرک بر این عقیده است که قدم اول شناخت مشکل و معضلی است که با آن روبرو هستیم، سپس در قدم بعدی است که باید به دنبال راه حلی عملی برای آن گشت که در همین راه با اختراع و الهامات رو برو می گردند.
وی معتقد است که چون ترافیک یک مشکل جهانی است و انتشار کربن موضوع جاری است پس باید برای حل مشکل به صورت گسترده عمل نمائیم. که می توان از این راه حل ها به: سیستم حمل و نقل عمومی؛ مانند مترو ( ام تی آر) یا اتوبوسهای انتقال سریع ( بی آر تی) و یا اتوبوس هایی که از سوخت متداول استفاده می کنند، نام برد.
اما هر سیستمی معایب و مزایای خود را دارد، برای مثال ساخت مترو بسیار پر هزینه و زمانبر است؛ یا اتوبوس تندرو، نیاز به مسیر جدائی دارد که خود سبب شلوغ شدن خیابان ها می گردد، بعلاوه اینکه این اتوبوس ها همچنان با آلاینده های سوخت کربنی حرکت می کنند. یک اتوبوس با سوخت عادی می تواند هر بار 60 مسافر را جابه جا نماید پس برای جابه جایی 1200 مسافر نیاز به 20 اتوبوس است که سرعت متوسط آن بین 10 تا 20 کیلومتر در ساعت است، اما اتوبوس های مرتفع تندرو سرعتی برابر 40 کیلومتر بر ساعت دارد بنابراین کارائی برابر 40 اتوبوس عادی را داراست و بدین طریق سوخت 40 اتوبوس ذخیره می شود. اتوبوس عادی سالانه 21 تن گاز یا گازوئیل می سوزاند. با جایگزین کردن “اتوبوسهای مرتفع تندرو “در خیابانها می توان سالانه بیش از 800 تن سوخت را صرفه جویی نمود.
همچنین در قیاس، یک قطار مترو می تواند هر بار 1400 مسافر را جابه جا کند و اتوبوس مرتفع 1200 مسافر را می تواند جابه جا نماید. اما هزینه های آن یک دهم مترو است . همین طور هزینۀ ساخت یک قطار مترو و ریل هایش 800-500 میلیون یوان چین برابر 121- 76 میلیون دلار آمریکا برای هر کیلومتر است، اما هزینۀ ساخت یک اتوبوس مرتفع تندرو خیلی ارزان تر است. هزینۀ متوسط در هر کیلومتر که شامل اصلاح خیابان و ساخت اتوبوس می باشد، حدود 50 میلیون یوان چین (7,6 میلیون دلار) است.
مشخصات و ملزومات پیاده سازی اتوبوس عریض بر بالای خیابان ها
این اتوبوس مرتفع تندرو باید بر روی خیابانی حرکت کند که حداقل سه یا چهار باند داشته باشد. بطور کلی حدود 6 متر عرض و 4,5 متر ارتفاع دارد.
هر کدام از این اتوبوس ها دارای 4 واگن است و هر واگن 10 متر طول دارد. فاصلۀ بین واگن ها یک متر است و هر واگن 2,2 متر ارتفاع دارد . اتوبوس های تندرو بر روی دو باند در حال تردد می کنند و خودروهای کوچک می توانند به همراه اتوبوس های تندرو در این باندها حرکت نمایند و از دو باند دیگر خودروهای بزرگ تر می توانند استفاده نمایند، همچنین هر طرف اتوبوس دارای پایه های باریکی است تا فضای زیادی را اشغال نکند به طوری که وقتی در حال حرکت است بر حرکت سایر خودرو ها تاثیر نمی گذارد و خودروها مانند یک تونل می توانند از زیر آن عبور کنند.
مزایای اتوبوس های عریض
برای راحتی حال مسافرین ایستگاه های مرتفعی ساخته می شود که بتوانند به راحتی سوار یا از این اتوبوس پیاده گردند. پله ها و پلی که جهت پیاده و سوار کردن مسافرین ساخته شده است به نحوی است که سایر خودروها بتوانند به راحتی از زیر آن بگذرند.
با وارد کردن این اتوبوسهای عریض به سیستم حمل و نقل می توانند 40 اتوبوس عادی را از ناوگان اتوبوس رانی خارج کرده و باعث کم شدن 2640 تن دی اکسید کربن در سال گردند و چون این وسیله حمل و نقل هیچ سوخت فسیلی را نمی سوزاند از این رو هیچ گاز گلخانه ای تولید نخواهد کرد.
این خودرو با دو نوع انرژی کار می کند: اولین آنها انرژی خورشیدی است که صفحات خورشیدی همۀ جای ایستگاه نصب می گردد. انرژی این صفحات برای افزوده شدن به برق شهری جمع آوری می گردد و روش دیگر آن، ساخت این نوع سازه در پیاده رو است که صفحات خورشیدی که بالای آن نصب می گردد و انرژی خورشیدی را جمع می نماید و حفاظتی برای مردم در مقابل خورشید می باشد.
با جمع آوری بیشتر انرژی خورشید می توانیم نیازمان را به برق شهری کم و کم تر نماییم. این دو روش برای تامین انرژی یکی شامل استفاده از یک ابر خازن است که زمانیکه اتوبوس به ایستگاه می رسد توسط آن به طور خودکار شارژ می گردد که این شارژ برای رسیدن تا ایستگاه بعدی کافی است و روش بعدی برای شارژ اتوبوس قرار دادن نقاط انرژی بسیار است که در بسیاری از کنار مسیرها استقرار می یابد در این حالت برق به طور مستقیم وارد اتوبوس می گردد؛ فاصلۀ بین این نقاط 40 متر است و کل طول اتوبوس 43 متر می باشد و بعد از اینکه اتوبوس به نقطه اول وصل گردید به حرکت خود ادامه خواهد داد و بعد اینکه به نقطۀ بعدی متصل گردید به نقطه بعدی وصل می گردد و بدین روش قدرت تقویتی بدست می آورد.
این خودرو از لحاظ امنیتی نیز بسیار قابل اطمینان است، زیرا این واگن ها دارای اسکنرهایی هستند که به محض نزدیک شدن یک خودرو سیگنال های هشدار فرستاده می شود و همچنین در عقب دارای ردیاب های ماورای صوتی است تا نزدیک شدن خودروهای دیگر را تشخیص دهد و در صورت نیاز اجازۀ ورود ندهد. قبل از دور زدن، در زیر و پشت اتوبوس سیگنال های دور زدن شروع به هشدار می نماید. و در صورت تصادف به دلیل بالا بودن ارتفاع اتوبوس صدمه ای به مسافرین نمی رسد و در صورتیکه لازم باشد مسافرین به صورت ضروری از اتوبوس خارج شوند با وسیله ای مانند سرسره می توانند به راحتی خارج شوند.
این اتوبوس می تواند باعث شود 20% تا 30 % از حجم ترافیک کاهش یابد. با این اوصاف، اتوبوس های عریض، بمیزان قابل ملاحظه ای به بهبود شرایط تردد، کمک خواهند کرد.
شرکت “شنزن هواشی” با کسب مجوز از ناحیۀ “منگ توگو” پکن قصد دارد در امتداد خیابان ششم غربی “رینگ” یک مسیر آزمایش 9 کیلومتری برای اتوبوس عریض بسازد. همچنین کشورهای اسپانیا و برزیل از سفارش دهندگان به این شرکت هستند و انتظار بهره برداری از این اتوبوس انرژی پایدار در ژوئیه 2011 می رود.
واگن سریع السیر سه بعدی، یک مدل امید بخش از آیندۀ حمل و نقل مردمی است. امیدواریم چنین راه حلهای ابتکاری ای برای حمل و نقل، بزودی موفقیت عظیم خود را اثبات کرده و به مردم بسیاری، منفعت برساند.
برای جزئیات بیشتر و همچنین تماشای فیلم هایی دربارۀ واگن سریع السیر 3 بعدی، از وب سایت های زیر دیدن نمائید:
http://www.hsfuture.com/ehbus.html
http://www.china.org.cn/video/2010-08/26/content_20797034.htm
http://www.thedigitalpanda.com/2010/08/3d-express-sky-bus-to-ease-traffic-in-china-world/
http://www.gizmag.com/straddling-bus-headed-for-us/16762/picture/123612/
http://creativityandinnovation.blogspot.com/2010/11/best-50-inventions-of-2010.html
http://www.disinfo.com/tag/beijing-international-high-tech-expo/
http://news.xinhuanet.com/english2010/china/2010-04/16/c_13262972.htm
http://www.chinadaily.com.cn/china/2010-10/17/content_11420081.htm
http://www.thetruthaboutcars.com/2010/08/beijing-straddles-traffic-jams-with-straddle-bus/
